Mô hình tháp học tập, hay còn được biết đến với tên gọi The Learning Pyramid, được sáng lập lần đầu vào năm 1940 bởi nhà giáo dục người Mỹ Edgar Dale. Được nhiều chuyên gia đánh giá là một công cụ hết sức hiệu quả trong quá trình học tập, nó giúp người học dễ dàng củng cố kiến thức và lưu trữ thông tin một cách hiệu quả hơn.
Để hiểu rõ hơn về mô hình tháp học tập, WorkSmart cùng bạn tìm hiểu về vai trò, cách áp dụng ngay trong bài viết sau nhé!
1. Tháp học tập là gì?
Tháp học tập là một mô hình biểu đồ hình học được thiết kế để minh họa sự đa dạng của các phương pháp học tập và mức độ ghi nhớ tương ứng.
Mô hình tháp học tập, do nhà giáo dục người Mỹ Edgar Dale sáng tạo vào những năm 1940, là một biểu đồ nhằm trực quan hóa các phương pháp tiếp thu kiến thức hiệu quả dựa trên khả năng ghi nhớ thông tin.
Mô hình này không chỉ đơn thuần là một công cụ học tập, mà còn là một khám phá về cách tương tác và tham gia chủ động của học viên trong quá trình học.
Bằng cách tạo ra một môi trường học tập đa dạng và khuyến khích sự tham gia tích cực, mô hình Kim tự tháp không chỉ giúp người học ghi nhớ kiến thức một cách hiệu quả hơn, mà còn giúp họ hiểu biết sâu sắc hơn về nội dung học liệu.
Điều này nhấn mạnh rằng, việc tích hợp các hoạt động tương tác và thực hành trong quá trình giảng dạy có vai trò quan trọng trong việc kích thích sự tư duy và sự tương tác học thuật của học viên.
Mô hình này sắp xếp các phương pháp học tập theo mức độ tương tác và trải nghiệm trực tiếp của người học. Theo mô hình, việc ghi nhớ thông tin tốt nhất thường xảy ra khi người học tham gia tích cực thông qua các hoạt động như thảo luận, thực hành thực tế và việc giảng dạy cho người khác. Các phương pháp tiếp theo trong tháp là đọc, viết, xem, nghe và nghe giảng.
2. Vai trò của mô hình kim tự tháp học tập của Dale
Mô hình kim tự tháp học tập đóng vai trò đa dạng và quan trọng trong lĩnh vực giáo dục và phát triển bản thân. Dưới đây là một số vai trò quan trọng của tháp học tập Dale mà không phải ai cũng biết:
- Tăng cường khả năng nhớ và hiểu: Mô hình tháp học tập khuyến khích sử dụng các phương pháp tương tác và thực hành. Điều này giúp củng cố khả năng ghi nhớ thông tin lâu dài hơn và nâng cao sự hiểu biết sâu sắc về kiến thức đã học.
- Phát triển kỹ năng giao tiếp và giảng dạy: Tham gia vào việc giảng dạy hoặc thảo luận, người học phát triển kỹ năng giao tiếp và kỹ năng thuyết phục, từ đó tạo ra một cơ sở vững chắc cho việc truyền đạt thông điệp.
- Tạo môi trường học tích cực và chủ động: Tháp học tập khuyến khích tham gia tích cực vào các hoạt động như thảo luận và thực hành. Sự tham gia tích cực của mỗi thành viên tạo ra một môi trường học sôi động và khuyến khích sự tham gia chủ động của tất cả.
- Lan tỏa và phổ biến thông tin: Mô hình tháp học tập khuyến khích chia sẻ kiến thức và trải nghiệm. Khi khách hàng hoặc thành viên trong nhóm hài lòng với sản phẩm/dịch vụ, họ thường chia sẻ trải nghiệm tích cực này với người khác, từ đó lan tỏa thông điệp và gia tăng sự phổ biến của thông tin.
3. Chi tiết các tầng của tháp học tập của Edgar Dale
Để hiểu rõ hơn về tháp học tập của Edgar Dale, hãy cùng Glints tìm hiểu chi tiết các tầng, cụ thể:
3.1 Bài giảng (Tỷ lệ ghi nhớ: 5%)
Tầng đầu tiên của mô hình kim tự tháp học tập là "Bài giảng". Ở đây, quá trình học tập tập trung vào việc truyền đạt kiến thức thông qua lời giảng của giáo viên hoặc tài liệu văn bản. Mặc dù tỷ lệ ghi nhớ từ bài giảng chỉ chiếm 5%, nhưng đây là tầng đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp kiến thức nền tảng.
Để tối ưu hóa hiệu quả của bài giảng, giáo viên cần tạo ra sự tương tác trong lớp học, chẳng hạn bằng cách đặt câu hỏi hoặc thúc đẩy hoạt động thảo luận.
3.2 Đọc (Tỷ lệ ghi nhớ: 10%)
Tầng thứ hai trong mô hình tháp học tập Dale là "Đọc". Ở đây, quá trình học tập tập trung vào việc tiếp cận kiến thức qua tài liệu, sách hoặc các bài viết liên quan đến chủ đề học.
Mục tiêu chính của tầng này là giúp học viên làm quen với các khái niệm cơ bản và xây dựng nền tảng kiến thức ban đầu về chủ đề. Để tối ưu hóa hiệu quả, học viên cần tạo ra sự tương tác với nội dung, chẳng hạn như việc tạo ghi chú, tóm tắt, và thảo luận về các điểm quan trọng.
3.3 Học tập bằng âm thanh và hình ảnh (Tỷ lệ ghi nhớ: 20%)
Tầng "Học tập bằng âm thanh và hình ảnh" là tầng thứ ba trong mô hình kim tự tháp học tập. Ở đây, quá trình học tập sử dụng các phương tiện như video, hình ảnh, podcast để truyền đạt kiến thức.
Phương pháp này tận dụng cả yếu tố thị giác và thính giác, tạo ra một sự tương tác mạnh mẽ và trải nghiệm học tập đa chiều. Sử dụng âm thanh và hình ảnh giúp kích thích não bộ thông qua các ảnh hưởng trực quan và âm thanh sinh động, tạo ra một môi trường học tập phong phú và thú vị.
3.4 Thuyết trình (Tỷ lệ ghi nhớ: 30%)
Tầng "Thuyết trình" là tầng thứ tư trong mô hình kim tự tháp học tập. Ở đây, quá trình học tập tập trung vào việc thuyết trình và thể hiện kiến thức thông qua các bài diễn thuyết hoặc bài thuyết trình. Thuyết trình giúp học viên kết hợp giữa lý thuyết và thực tế, tạo ra một trải nghiệm học tập sâu sắc và sinh động.
3.5 Thảo luận nhóm (Tỷ lệ ghi nhớ: 50%)
Tầng "Thảo luận nhóm" đóng vai trò quan trọng trong mô hình và là tầng thứ năm. Tại đây, học viên tham gia vào các cuộc trao đổi ý kiến và thảo luận với nhau về một chủ đề cụ thể. Thảo luận nhóm mở ra nhiều góc nhìn khác nhau, tạo ra sự tương tác và khám phá sâu hơn về kiến thức.
3.6 Thực hành (Tỷ lệ ghi nhớ: 75%)
Tầng "Thực hành" là tầng thứ sáu trong mô hình tháp học tập của Edgar Dale. Tại đây, học viên thực hiện các hoạt động và bài tập thực tế, giúp họ áp dụng kiến thức vào các tình huống thực tế và ghi nhớ lâu dài.
3.7 Dạy người khác (Tỷ lệ ghi nhớ: 90%)
Tầng "Dạy người khác" là bước cuối cùng và quan trọng nhất trong mô hình kim tự tháp học tập. Ở tầng này, bạn được thúc đẩy để tổ chức và truyền đạt kiến thức cho người khác. Việc giảng dạy không chỉ giúp bạn củng cố kiến thức mà còn mở ra cơ hội hiểu biết sâu sắc hơn về nội dung.
Khi bạn làm giáo viên, bạn phải diễn đạt kiến thức một cách rõ ràng và logic để người nghe có thể hiểu. Điều này đòi hỏi bạn phải tổ chức lại thông tin trong đầu, cung cấp ví dụ và giải thích chi tiết. Quá trình này giúp bạn thấu hiểu sâu sắc hơn về cách các khái niệm liên kết với nhau và cách chúng có thể được hiểu thông qua quan điểm của người khác.
4. Làm thế nào để áp dụng kim tự tháp học tập Dale hiệu quả?
Để áp dụng kim tự tháp học tập Dale hiệu quả trong quá trình xây dựng đội nhóm và marketing, bạn có thể tham khảo các cách làm sau đây:
4.1 Trong xây dựng đội nhóm
Tháp học tập góp phần quan trọng trong việc xây dựng và quản lý đội nhóm hiệu quả. Bằng cách áp dụng các nguyên tắc của mô hình này, các nhóm làm việc có thể tạo ra một môi trường tương tác, liên tục học hỏi để củng cố kiến thức, phát triển kỹ năng và tạo sự gắn kết.
Trong xây dựng đội nhóm, bạn có thể áp dụng tháp học tập thông qua các bước sau:
- Tạo môi trường tích cực: Đem đến một môi trường tích cực, khuyến khích mọi người tương tác và chia sẻ ý kiến với nhau là điều cực kỳ quan trọng. Hơn nữa, việc khuyến khích mọi người tham gia vào các hoạt động học tập, giao lưu nhằm tạo ra sự phát triển chung.
- Áp dụng phương pháp thực hành, tranh luận: Thực hiện các hoạt động thực tế và thảo luận giữa các thành viên trong đội nhóm. Thảo luận này tạo cơ hội cho họ trao đổi ý kiến, học hỏi lẫn nhau và định hình cách tiếp cận công việc.
- Giải thích và phân tích kiến thức: Là một quá trình quan trọng trong việc xác định và áp dụng các khái niệm cốt lõi vào công việc hàng ngày của đội nhóm. Bằng cách sử dụng tầng giải thích, chúng ta có thể cung cấp thông tin chi tiết cũng như lý thuyết liên quan đến nhiệm vụ và mục tiêu của đội nhóm. Điều này giúp các thành viên hiểu rõ hơn về ý nghĩa và cách thức áp dụng các khái niệm đó trong bối cảnh công việc cụ thể.
- Chia sẻ kiến thức qua giảng dạy: Là một phương pháp hiệu quả để củng cố và lan tỏa thông tin. Thông qua việc sử dụng tầng giảng dạy, các thành viên trong đội nhóm có cơ hội truyền đạt lại kiến thức và kinh nghiệm của mình cho những người khác trong đội. Việc này không chỉ giúp củng cố và làm giàu kiến thức cá nhân mà còn tạo ra một sự lan tỏa thông tin hiệu quả trong cả tổ chức.
4.2 Trong marketing
Mô hình tháp học tập cũng có thể được áp dụng một cách sáng tạo để tăng cường hiệu quả trong chiến dịch marketing. Bằng cách tận dụng cơ chế tương tác và tiếp thu thông tin từ các tầng của kim tự tháp học tập, các hoạt động marketing nhờ đó được thiết kế phù hợp nhằm đem lại kết quả cao, tạo được sự kết nối với khách hàng.
Quá trình áp dụng tháp học tập vào marketing được thực hiện qua các bước sau:
-Thiết kế trải nghiệm trực quan: Sử dụng các phương tiện như video, hình ảnh hoặc biểu đồ để mang lại sự hứng thú và giới thiệu sản phẩm hoặc dịch vụ một cách sống động.
- Cung cấp trải nghiệm thực hành: Đưa ra các hoạt động thực tế hoặc trải nghiệm sản phẩm giúp khách hàng có cơ hội tiếp xúc trực tiếp với sản phẩm của doanh nghiệp. Nhờ trải nghiệm này, khách hàng có thể cảm nhận được giá trị và ứng dụng thực tiễn của sản phẩm hoặc dịch vụ.
- Giải thích chi tiết và phân tích: Cung cấp thông tin chi tiết về sản phẩm/ dịch vụ thông qua tài liệu, hướng dẫn và nội dung. Thông qua việc này, khách hàng có thể hiểu rõ hơn về tính năng, lợi ích và ứng dụng của sản phẩm hoặc dịch vụ.
- Khuyến khích thảo luận và chia sẻ: Tạo cơ hội cho khách hàng trao đổi ý kiến và chia sẻ thông tin với nhau về sản phẩm/dịch vụ. Các cuộc thảo luận sẽ tạo ra một môi trường trao đổi thông tin đa chiều và tương tác hiệu quả.
- Tận dụng sự lan tỏa thông tin tích cực: Khi khách hàng hài lòng với sản phẩm/dịch vụ, họ có thể chia sẻ kinh nghiệm tích cực này với người khác. Điều này giúp tạo ra sự lan tỏa thông tin đáng tin cậy và nâng cao uy tín của sản phẩm/dịch vụ trong cộng đồng.
5. Nguyên tắc áp dụng kim tự tháp học tập là gì?
Trong quá trình áp dụng mô hình kim tự tháp học tập, có một số nguyên tắc cơ bản mà bạn cần tuân theo để đạt được hiệu quả cao nhất:
- Tính tương tác: Tạo cơ hội cho sự tương tác giữa các thành viên trong đội nhóm hoặc giữa doanh nghiệp và khách hàng. Tính tương tác giúp tạo ra một môi trường học tập động và kích thích sự tham gia tích cực từ tất cả mọi người.
- Tính áp dụng: Thúc đẩy việc áp dụng kiến thức thông qua các hoạt động thực tế hoặc trải nghiệm sản phẩm/dịch vụ. Tính áp dụng giúp kiến thức trở nên linh hoạt và áp dụng được vào nhiều tình huống khác nhau.
- Tính tương tác và chia sẻ: Khuyến khích sự tương tác và chia sẻ thông tin giữa các thành viên trong đội nhóm hoặc giữa doanh nghiệp và khách hàng. Tính tương tác và chia sẻ giúp tạo ra một môi trường học tập đa chiều và phong phú.
- Tính lan tỏa thông tin: Tận dụng sự lan tỏa thông tin tích cực từ các thành viên trong đội nhóm hoặc từ khách hàng hài lòng. Tính lan tỏa thông tin giúp nâng cao uy tín và tạo ra sự phổ biến của thông điệp.
Nhìn chung, việc áp dụng mô hình kim tự tháp học tập Dale không chỉ giúp củng cố và phát triển kiến thức mà còn tạo ra một môi trường học tập tích cực và chủ động. Đồng thời, mô hình này cũng giúp tăng cường sự tương tác và kết nối giữa các thành viên trong đội nhóm hoặc giữa doanh nghiệp và khách hàng, từ đó tạo ra một nền tảng vững chắc cho sự phát triển và thành công.
5.2 Tăng sự tương tác
Thay vì chỉ ngồi một cách passively để nghe hoặc đọc thông tin, hãy tham gia vào các cuộc thảo luận, trao đổi ý kiến, và thậm chí chia sẻ kiến thức với người khác. Việc tương tác này không chỉ tạo ra một môi trường học tập sống động và thú vị, mà còn khuyến khích sự phát triển tư duy sâu sắc và hiểu biết chặt chẽ về kiến thức.
5.3 Kết hợp các tầng trong kim tự tháp học tập
Hãy tránh giới hạn bản thân chỉ trong một phương thức học duy nhất. Thay vào đó, hãy kết hợp và chuyển đổi giữa các phương tiện khác nhau. Bắt đầu bằng việc tiếp nhận thông tin từ bài giảng và đọc sách, sau đó thực hành qua các bài tập thực tế, thảo luận với mọi người và cuối cùng là chia sẻ kiến thức bằng cách giảng dạy cho người khác. Sự kết hợp giữa các phương thức này tạo ra một trải nghiệm học tập đa dạng và sâu sắc.
5.4 Nâng cao khả năng học và ghi nhớ
Mục tiêu cốt lõi khi áp dụng tháp học tập là tăng cường khả năng học và cải thiện hiệu suất ghi nhớ. Bằng cách tham gia tích cực vào quá trình học, tạo ra một môi trường học tích cực và kết hợp các tầng học, bạn sẽ trải qua một quá trình học hiệu quả và hấp dẫn. Việc tăng cường khả năng học và ghi nhớ không chỉ giúp bạn tiếp thu kiến thức một cách sâu sắc mà còn phát triển các kỹ năng quan trọng như giao tiếp, tư duy sáng tạo và làm việc nhóm.