“Làm việc kiệt sức là một phần tất yếu để đạt thành công” – Đây là suy nghĩ nhận được sự đồng tình của 40% người tham gia theo một cuộc khảo sát. Nhưng thực tế khi quá sức trong thời gian dài, bạn sẽ dễ bắt đầu đo lường giá trị bản thân qua mức độ có thể hoàn thành. Và dần cảm thấy tội lỗi vì đã “lãng phí” thời gian cho những hoạt động từng yêu thích — như đi dạo, đọc sách hoặc gặp mặt bạn bè...thay vì ngồi làm việc.
Trạng thái tinh thần này được gọi là năng suất độc hại. Và nếu bạn thấy điều này quen thuộc, hãy biết rằng mình không hề đơn độc. Hầu như chúng ta đều có thể đã từng trải qua những khoảng thời gian như vậy.
Năng suất độc hại là gì?
Năng suất độc hại là động lực để luôn làm việc hiệu quả — không chỉ trong công việc, mà trong tất cả các lĩnh vực của cuộc sống.
Nó xảy ra khi bạn sa đà bản thân vào những thói quen sinh hoạt không lành mạnh để hoàn thành nhiều việc hơn, thường phải trả giá bằng sức khỏe thể chất và tinh thần của bạn.
Bạn có thể cảm thấy rằng không nên làm điều gì đó chỉ đơn giản vì mình thích, chẳng hạn như đi dạo, tán gẫu với một người bạn. Thay vào đó, tất cả các hành động của bạn phải là bước đệm để hướng tới một mục tiêu hoặc thành tích lớn hơn.
Năng suất độc hại lấy đi niềm vui trong các hoạt động hàng ngày và khiến bạn thúc ép bản thân quá lâu. Về lâu dài, điều này có thể dẫn đến kiệt sức, trầm cảm và các hậu quả khác về sức khỏe thể chất và tinh thần.
Nguyên nhân nào gây ra năng suất độc hại?
Cuộc sống càng hiện đại càng đặt giá trị cao về năng suất gắn với văn hóa hối hả, tôn vinh những khẩu hiệu làm việc không ngừng nghỉ để đạt được thành công ngày này qua ngày khác.
Sức mạnh và mức độ phổ biến của mạng xã hội khiến bạn dễ nhìn thấy những video và hình ảnh về khoảnh khắc thâu đêm suốt sáng để thành công trong sự nghiệp. Với tất cả những khuấy động đó, bạn sẽ cảm thấy tội lỗi nếu mình không vươn lên và rèn luyện như bao người khác.
Trạng thái tinh thần năng suất độc hại cũng thường xuất hiện trong những khoảng thời gian cảm thấy mất phương hướng.
Theo nhà tâm lý học lâm sàng Kathryn Esquer giải thích: Khi xuất hiện những tác nhân gây căng thẳng hoặc mối lo lắng nằm ngoài tầm kiểm soát, chúng ta thường thấy mình tập trung vào những điều nhỏ nhặt trong môi trường xung quanh mà chúng ta có thể kiểm soát, chẳng hạn như những việc thấy bản thân làm tốt.
Vấn đề là, vùi đầu vào công việc chỉ là một cách tạm thời cho những căng thẳng và khó chịu mà chúng ta có thể cảm thấy, giúp tâm trí của chúng ta thoát khỏi mọi thứ và cảm thấy hưng phấn tạm thời.
Dấu hiệu của năng suất độc hại
Một khối lượng công việc nhất định là tốt cho sức khỏe, nhưng thường khó nhận ra khi nào tinh thần đó trở nên độc hại. Và trong khi năng suất độc hại biểu hiện khác nhau tùy thuộc vào mỗi người, đây là một số dấu hiệu "red flag" phổ biến cần lưu ý:
Làm thêm giờ một cách thường xuyên
Thỉnh thoảng, bạn phải dành thêm vài giờ đồng hồ để hoàn thành một dự án lớn là điều bình thường, nhưng thói quen đó có thể nhanh chóng trở nên độc hại khi bạn thực hiện nó thường xuyên. Điều này bao gồm làm việc vào cuối tuần để "bắt kịp" trước khi tuần làm việc chính thức bắt đầu, làm việc muộn và kiểm tra các đầu mục công việc trong thời gian ngừng hoạt động của bạn.
Có sự khác biệt giữa năng suất độc hại và làm việc quá sức — nếu bạn tùy ý dành thời gian cho công việc, điều đó có thể gây độc hại. Nếu bạn làm vì cảm thấy cần phải như vậy, thay vào đó, bạn có thể đã làm việc quá sức.
Cảm thấy tội lỗi khi không hoàn thành đủ công việc, ngay cả khi bạn đang hoàn thành một lượng công việc hợp lý
Một người nào đó bị năng suất độc hại thường cố gắng hoàn thành khối lượng công việc vượt mức thay vì những gì hợp lý. Họ có những kỳ vọng không thực tế cho bản thân và cảm thấy tội lỗi nếu bị tụt lại phía sau.
Chỉ muốn thực hiện các hoạt động có mục đích rõ ràng
Khi bị ảnh hưởng bởi năng suất độc hại, các hoạt động thường khiến bạn cảm thấy lãng phí thời gian nếu chúng không giúp đạt được mục tiêu cụ thể. Bạn có thể tránh các hoạt động “không hiệu quả” như dành thời gian cho bạn bè và gia đình, các hoạt động thư giãn.
Bỏ qua chăm sóc bản thân
Nếu việc tự chăm sóc bản thân có vẻ như lãng phí thời gian, bạn có thể đang cảm thấy năng suất độc hại. Điều này bao gồm bỏ qua những thứ như nghỉ ngơi, nấu những bữa ăn lành mạnh, tập thể dục và dành thời gian cho những người bạn yêu thương. Một người nào đó bị ảnh hưởng bởi năng suất độc hại có thể bỏ bữa để làm việc lâu hơn hoặc thậm chí bỏ đi vào phòng tắm hoặc đơn giản là đi lấy một cốc nước.
Đang trải qua chứng lo âu hoặc trầm cảm mãn tính
Việc cố gắng “hoạt động” mọi lúc có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tinh thần của bạn. Bạn có thể liên tục cảm thấy lo lắng về tất cả công việc bạn phải làm và lo lắng rằng bạn làm chưa đủ. Trầm cảm cũng là một triệu chứng phổ biến, đặc biệt nếu năng suất làm việc độc hại khiến bạn cảm thấy mất kết nối với những người thân yêu và các hoạt động mà bạn từng yêu thích.
Cảm thấy kiệt sức
Khi bạn cố gắng quá sức trong thời gian dài, tình trạng kiệt sức thường xảy ra sau đó. Những người khác nhau có các dấu hiệu kiệt sức khác nhau, nhưng một số triệu chứng phổ biến bao gồm cảm giác trống rỗng và các vấn đề sức khỏe thường xuyên.
Tóm tắt
Năng suất không phải là dồn toàn bộ thời gian có thể để thực hiện. Bạn cũng cần thời gian để duy trì trạng thái tinh thần tốt, đánh giá lại các công việc đã thực hiện, cũng như trau dồi thêm kiến thức và kỹ năng để cải thiện cách làm việc. Bởi, làm việc chăm chỉ mang lại cho bạn kết quả, nhưng làm việc chăm chỉ và thông minh đồng thời sẽ mang đến cho bạn một kết quả hàng đầu.
Hãy thành thật với chính mình. Khi đặt mục tiêu, thật dễ dàng để hướng tới một phiên bản lý tưởng của bản thân. Nhưng thay vào đó, hãy thành thật với khả năng bạn đang có và thực tế về những gì có thể đạt được mà không cần phải hy sinh sức khoẻ và thời gian quý báu.
Đừng quên theo dõi WorkSmart để nhận thêm nhiều thông tin bổ ích nhé!
Tổng hợp từ bài viết
Asana's Blog